Na czele najstarszego panteonu stała triada Jowisz, Mars i Kwirynus oraz Janus i Westa. We wczesnym okresie bogowie ci mieli niewiele cech indywidualnych, nie mieli małżonków ani genealogii. Ponadto nie uważano ich za podobnych ludziom, toteż istnieje niewiele opowieści o ich czynach.
Jednak nowe elementy dodane zostały stosunkowo wcześnie. Królewskiej rodzinie Tarkwiniuszy przypisuje się ustanowienie wielkiej Triady Kapitolińskiej, do której należeli: Jowisz, Junona i Minerwa. Zajmowała ona najwyższą pozycję w rzymskiej religii.
Oficjalne rzymskie praktyki obrzędowe jednoznacznie wyróżniają dwie kategorie bóstw: bóstwa rodzime (di indigetes) oraz bóstwa nowe (di novensiles). Indigetes były bóstwami pierwotnej religii państwa rzymskiego, a ich imiona i charakter wiążą się z tytułami wczesnych kapłanów i świętami stałymi kalendarza rzymskiego. Novensiles były bóstwami wprowadzonymi później w odpowiedzi na konkretny kryzys lub przełomy. Oprócz di indigetes, do wczesnych bóstw rzymskich zaliczali się także bogowie, których wzywano przy okazji różnych czynności, przy czym imię bóstwa zwykle wywodziło się od czasownika opisującego daną czynność. Takie bóstwa można ogólnie zaliczyć do tzw. bóstw pomocniczych, obok których wzywano także znaczniejszych bogów.
Materiał opracowany przez:
