Włochy

Cesarstwo oficjalnie przyjęło się dzielić na dwa okresy: pryncypat (od 27 roku p.n.e. do schyłku III wieku n.e.) i dominat (od IV do 476 roku n.e.). Pierwszy ustrój ukształtowany został przez Oktawiana Augusta, bratanka Cezara. Zbudował on specyficzny ustrój polityczny, w którym to cesarz skupił … Zobacz więcej »

Cursus honorum, czyli dosłownie „ścieżka zaszczytów” to ściśle ustalona drabina kariery politycznej w republice rzymskiej. W Rzymie stopniowo zwyczajem stała się zasada, że kolejne urzędy są piastowane przez żołnierzy. Był to początek narodzin pojęcia „kariery politycznej”.Kariera polityczna obejmowała w praktyce mężczyzn z rodzin senatorskich. Idea … Zobacz więcej »

Tribunus plebis był urzędnikiem w republice rzymskiej. Stanowisko to utworzone zostało w 494 roku p.n.e. w celu ochorny interesów obywateli, zwłaszcza plebejuszy przed dominacją patrycjuszy w senacie. Urząd utworzono, zgodnie z przekazami historyków rzymskich, po secesji plebejuszy na Świętą Górę (secesio ad montem Sacrum). Państwo … Zobacz więcej »

Aedilis był urzędnikiem w republice rzymskiej. Nazwa tego urzędu wzięła się od słowa „świątynia” (aedes). Edylat był drugim urzędem obejmowanym przez Rzymianina w karierze politycznej w wieku 36 lat. Stanowisko to powstało prawdopodobnie w 494 roku p.n.e. kiedy to po raz pierwszy wybrano dwóch edylów … Zobacz więcej »

Censor był urzędnikiem w republice rzymskiej. Nazwa tego urzędu wzięła się od słowa „oceniam” (censeo). Cenzor był jednym z ważniejszych urzędników w państwie. Urząd cenzora powstał w 443 roku p.n.e. i początkowo był zastrzeżony tylko dla patrycjuszy. Wybieranych było zawsze dwóch cenzorów na 5-letnią kadencję.Decyzja … Zobacz więcej »

Quaestor był urzędnikiem w republice rzymskiej. Nazwa tego urzędu wzięła się od słowa „śledzić” (quaerere). Kwestura była pierwszym urzędem obejmowanym przez Rzymianina w karierze politycznej w wieku 30 lat po odbyciu 10 letniej służby wojskowej. Urząd kwestora powstał 447 roku p.n.e. Było wówczas tylko dwóch … Zobacz więcej »

Praetor był wyższym urzędnikiem w republice rzymskiej mającym tzw. władzę mniejszą (imperium minus). Nazwa tego stanowiska wzięła się od słowa praeire, czyli „dowodzić”.Urząd powołano dopiero w 367 roku p.n.e., w celu wydzielenia wymiaru sprawiedliwości spod władzy konsula. Pretor miał za zadanie strzec porządku w mieście, … Zobacz więcej »

Consul był jednym z dwóch najwyższych rangą urzędników wybieranych przez komicja centurialne na roczną kadencję. Nazwa tego stanowiska wzięła się od słowa consulere, czyli „zwoływać na obrady”. Początkowo zwano ich również praetores („idący na czele”) lub iudices.Wyboru konsulów dokonywano na zgromadzeniach centurialnych. Wypełnianie powierzonej funkcji … Zobacz więcej »

Najwyższą władzę prawodawczą i sądowniczą sprawował w republice rzymskiej lud i wykonywał ją poprzez skomplikowany system zgromadzeń ludowych – zebrań całego ludu. Te różnego rodzaju zgromadzenia to: komicja trybusowe (comitia tributa), komicja centurialne (comitia centuriata), komicja kurialne (comitia curiata) i concilium plebis. Komicja trybusowe (comitia … Zobacz więcej »

Senatus w czasach republiki był ciałem ustawodawczym i wykonawczym, a w czasach cesarstwa rzymskiego tylko ciałem ustawodawczym. Rzymski senat teoretycznie był tylko organem doradzającym urzędnikom wybranym przez lud. Jednak jego rola uległa znacznemu poszerzeniu w okresie dojrzałej republiki. Od I wieku p.n.e. jego znaczenie zdecydowanie … Zobacz więcej »