Aedilis był urzędnikiem w republice rzymskiej. Nazwa tego urzędu wzięła się od słowa „świątynia” (aedes). Edylat był drugim urzędem obejmowanym przez Rzymianina w karierze politycznej w wieku 36 lat. Stanowisko to powstało prawdopodobnie w 494 roku p.n.e. kiedy to po raz pierwszy wybrano dwóch edylów plebejskich (aediles plebei).
Byli oni wybierani przez trybunów ludowych podczas zgromadzeń trybusowych (comitia tributa) na roczną kadencję. Początkowo ich rola ograniczała się do pomocy trybunom.
W 366 roku p.n.e. wprowadzono do magistratury dwóch patrycjuszowskich edylów kurulnych (aediles curules), zajmujących się organizowaniem igrzysk. Wybierani byli na komicjach trybusowych na roczną kadencję. Edylowie kurulni początkowo uchodzili za wyższych rangą od swych plebejskich odpowiedników, co zaznaczone było purpurowym szlakiem na obramowaniu togi, którego edylowie plebejscy nie mieli.
Z czasem do edylatu kurulnego dopuszczono plebejuszy, gdzie różnice prestiżowe zanikły. Poza prestiżowym aspektem edylatu kurulnego w praktyce edylowie kurulni mieli ten sam zakres działalności. Jego dalsza kariera zależała od tego czy podobał się ludziom czy nie.
Za Cezara zwiększono liczbę edylów do sześciu, dodając dwóch edylów dla spraw zaopatrzenia miasta w żywność (aediles cereales).
Edylowie zajmowali się: nadzorowaniem porządku i bezpieczeństwa w mieście, kontrolą prac publicznych, zaopatrywaniem miasta w żywność, ustalaniem cen, urządzaniem igrzysk na zlecenie senatu. Ponadto ściągali podatki z Rzymu. Wyposażeni zostali także w prawo do karania grzywnami różnych wykroczeń. Wszystkie swoje funkcje wypełniali honorowo nie otrzymując wynagrodzenia. Edyl sprawując swój urząd musiał korzystać ze swoich funduszy.
Materiał opracowany przez:
