,

Plebejusze

przez bedy

Plebejusze (plebei), od słowa „lud” (plebs), była to warstwa społeczna, prawdopodobnie wywodząca się od ludów pobliskich, podbitych terenów lub osiedlających się w Rzymie, która wykształciła się we wczesnej republice rzymskiej. Nie jest jednak pewne, dokładne znane pochodzenie tej warstwy.
Plebejusze byli wolni, lecz (do pewnego momentu) nie mieli praw obywatelskich. Nie mogli obejmować urzędów państwowych a także zawierać małżeństw z synami lub córkami patrycjuszy. Trudnili się rzemiosłem, kupiectwem oraz rolnictwem. Pełnili również służbę w wojsku, a za swoje pieniądze musieli kupić uzbrojenie (choć po reformie ze schyłku II wieku p.n.e. to zapewniało im państwo).
Z czasem plebejusze zaczęli się domagać wpływów w państwie. Bogatsi spośród plebejuszy chcieli mieć dostęp do urzędów państwowych, biedniejsi zaś żądali, aby przyznano im ziemię na podbijanych terenach. Z tej przyczyny między plebejuszami, a patrycjuszami od VI do III wieku p.n.e trwały walki o dostęp do ziemi. Walkę tę rozpoczął exodus na tzw. Górę Świętą i odmowa uczestnictwa w wojnie przeciw Ekwom w 494 roku p.n.e.

Największymi zwycięstwami plebejuszy były: prawo dwunastu tablic z 449 roku p.n.e., zniesienie niewoli za długi i dostęp do wszystkich urzędów oraz lex Hortensia z 287 roku p.n.e., która przyznała uchwałom komicjów (comitia tributa) moc ustaw. Stopniowo plebejusze podzielili się ze względu na cenzus majątkowy, a do nowej warstwy nobilów (nobilitas) weszły bogate rody plebejskie.

Koniec II wieku p.n.e. przyniósł kolejne zmiany w rzymskiej strukturze społecznej. Jednym z największych ówczesnych ludzi, broniących praw plebejuszy oraz warstw niższych, był trybun ludowy Tyberiusz Grakchus. Domagał się on sprawiedliwego podziału ziemi należącej do patrycjuszy między najbiedniejszych plebejuszy. Przed ukończeniem swego planu został on zamordowany przez skrytobójców na polecenie patrycjuszy, a jego ciało wrzucono do Tybru. Podobny los spotkał brata Gajusza, który chciał ukończyć jego dzieło. Ponieważ w tym czasie często panowały nieurodzaje, więc plebejusze popadali w długi, co kończyło się dla nich ciężkim losem niewolnika. Po prostu, by przeżyć, musieli zaciągać pożyczki, a często nie udało im się ich spłacać.

W okresie późniejszym nazwą plebejuszy określano ubogie warstwy mieszkańców Rzymu i ludności wiejskiej, które jednak posiadały prawa polityczne i o których głosy zabiegali politycy.
Po reformie Septymiusza Sewera plebejusze otrzymali jako żołnierze pewne swobody, np. posiadanie własnej ziemi.

Materiał opracowany przez:

Poprzedni

Patrycjusze

Ekwici

Następny

Dodaj komentarz