Równinny krajobraz Apulii, w niektórych częściach prawie pustynny, zdobią tylko liczne kaktusy pokryte owocami fichi d’india. Gargano, od pierwszego momentu jest totalnie inne. Absorbuje zmysły swoimi kolorami, formami, dźwiękami, zapachami i smakami skrawku raju. Majestatyczny krajobraz bliskich sobie morza i gór z ich naturą, zaskakuje różnorodnością.
Obecność człowieka znaczą tutaj miasteczka i osady z ich specyficzną architekturą i historią. Tętnią one życiem kulturalnym, religijnym
i enogastronomicznym. Gargano to niezmiernie bogaty turystycznie, magiczny zakątek Włoch. Każda z licznych tras, które można tu obrać pozwala relaksować się, bawić
i poznawać nowe, nieznane i pasjonujące obszary rzeczywistości.
Od granicy morza i lądu do serca Gargano
Przylądek Gargano, którego nazwa oznacza Górę Słońca, na mapie geograficznej Półwyspu Apenińskiego widoczny jest jako „ostroga Włoch”. Długi pas tej części wybrzeża Morza Adriatyckiego to mieszanka niezmiernej ilości form. Rafy i strome urwiska, wśród których wiją się kręte drogi prowadzące do miejscowości na Gargano, przeplatają się z licznymi zatokami widocznymi w dole. Pejzaż zapiera dech w piersiach, pomimo śladów pożaru masywu z 2007 roku.
Fantazyjne formy skał wapiennych, które są bazą geologiczną Gargano, to podstawowy element krajobrazu. Wśród nich znajdują się łuki, kotliny, doliny, jaskinie podziemne i nadziemne, groty lądowe i morskie, takie jak Grotta delle rondini, Grotta sfondata, Grotta due occhi, Grotta smeralda, Grotta dei pomodori czy Grotta delle sirene.
Samo wybrzeże Gargano to wspaniałości kilometrowych plaż miedzy Vieste i Mattinata, miejscowości z których można wyruszyć motorówką na archipelag Wysp Tremiti. Pięć wysepek S.Domino, S.Nicola, Crepaccio, Capraia i Pianosa, to raj z przejrzystym morzem. W jego głębinach kryje się historia ze szczątkami zatopionych statków średniowiecznych. Ląd, według legendy o narodzinach wysp, powstał dzięki mitologicznemu Diomedesowi. Odnaleźć tu można oprócz wspaniałych pejzaży i zabytków, takich jak zbudowane z białego kamienia opactwo Abbazia di Santa Maria a Mare, także ślady osad z minionych epok.
W głębi lądu, na granicy Tavoliere, równiny, która oddziela masyw Gargano od pozostałej części Apulii, cięgnie się terytorium Parku Narodowego Gargano. W strefie chronionej ze 120 tys. hektarami znajdują się zielone płuca Parku. Foresta Umbra skrywa wspaniałe, wielowiekowe pomniki natury z 700 letnim świerkiem Zeppino dello Scorzone, dębem Cerro di Vico o obwodzie 5 m i Partiarca della Foresta, bukiem o wysokości 40 m i średnicy 2m. Poza nimi puszcza kryje w sobie bogactwo flory i fauny, wśród których wyjątkowe miejsce zajmują jelenie i dzikie orchidee
( prawie 60 gatunków). Cień lasów to raj dla pasjonatów wypadów rowerowych i nie tylko.
Inny oryginalny rejon to Lago di Varano z wydmami i Lago di Lesina z bagnami. Niezwykłości dodają mu żupy solne Saline di Margerita di Savoia, z widocznymi tamami, które zamykają wielkie baseny z białymi stosami soli.
Ślady przeszłości, legend i cudów
Na plaży w Vieste króluje biały obelisk. Opowiada on bajkową historie miłosną rybaka Pizzomuno, zamienionego z bólu w skałę po stracie pięknej Cristaldy, porwanej przez zazdrosne syreny. Vieste to malownicze centrum historyczne, pozostałość osady średniowiecznej nad którym wznosi się zamek z XIIw, noszący ślady dominacji longobardzkiej, bizantyńskiej i normańskiej.
Bliskie Vieste Peschici – „perła Gargano”, zawieszona jest ze swoimi białymi budynkami antycznej osady na skale prostopadłej z morzem. O strategicznej pozycji tego miasteczka świadczą liczne wieże, wśród których wieża Monte Pucci.
Historia Gargano nosi znamiona bardzo odległej przeszłości. Wśród nich ślady cywilizacji Dauna z ceramiką i nekropolią w pobliżu Mattinaty.
Cennym miejscem o wymiarze duchowym i religijnym jest osada Monte Sant’ Angelo. Antyczna Via Sacra prowadzi do dzielnicy Junno z jego zamkiem i sanktuarium w Grotta di San Michele. Jest to miejsce pielgrzymek, dla czcicieli odcisku zostawionego w skale przez Archaniola ponad 1500 lat temu.
Miasteczka pełne życia
Gargano tętni życiem dzięki ofercie kulturalnej. Pozwala to poznawać region z jego specyficznymi elementami i nawiązywać kontakty międzyludzkie i międzykulturowe. Wiele miasteczek ma swoje muzea, gdzie znaleźć można udokumentowane naukowo aspekty historii, życia, obyczajów
i tradycji mieszkańców Gargano. Wśród nich Museum sztuki i tradycji ludowych Giovanni Tancredi w Monte San Angelo, Museum Miejskie w Vico Del Gargano oraz Museum Miejskie archeologii w Vieste. Museum Malakologiczne w Vieste z kolekcją prywatną milionów muszel
o najbardziej fantastycznych kształtach, przedstawia niezwykłości świata podwodnego.
Poza muzeami życie kulturalne fermentuje na spotkaniach, jarmarkach, odpustach, festiwalach. Każde miasteczko i osada prezentuje broszurki ze szczegółowymi opisami wszystkich wydarzeń. Ich kalendarz jest bardzo obfity nie tylko w okresie letnim, ale także Świąt Wielkanocnych i Bożego Narodzenia. Śledzą je portale intenet i media regionu.
Ofertę kulturalną Gargano ubogacają festiwale muzyczne, teatralne i kinowe: Peschijazz, Festival Pianistico, Viestestate . Oryginalne festivale to Suonicava w Cava Pizzcoli, jaskini w Apricena oraz Carpino Folk Festival w Carpino z ich etnomuzyką i tańcami, takimi jak taranella.
Na Gargano nie brak także wydarzeń specjalnych. Motocyklistów przyciąga tu Motoraduno del Gargano. W Vico ogranizuje sie festival pocałunków „Baciarsi a Vico”, z dyplomami unikatowości pocałunku w Vico dla wszystkich zakochanych.
Smaki morza i ziemi
Na jarmarkach Gargano dominują smaki ryb. Łowi się je stara metodą za pomocą specjalnych maszyn z pali drzewnych nazywanych trabucchi. Można je zobaczyć w Vieste (Trabucco di San Francesco) czy Rodi Garganico (Trabucco di San Nicola). Sagra del pesce azzurro di Vieste i Sagra della Varanea w Cagnano Varano, są miejscem degustacji ryb i owoców morza. Podaje się je tradycyjnie jako surowe zakąski typu fragaghiamme, złożone z malutkich rybek.
Terytorium Gargano znaczą drzewka cytrynowei i stare drzewka oliwne wtopione w krajobraz. Produkty lokalne oznaczone są marką chroniacą ich specjalne pochodzenie geograficzne. W krainie cytrusów: Vico del Gargano i Ischitella rośnie Limone Feminella, posiadajacą certyfikat IGP dla najstarszej cytryny Wloch. Certyfikatem DOP „Dauno” oznaczony jest olej z oliwek ze specjalnego gatunku drzew oliwnych Ogliarola Garganica, certyfikatem DOC wina z lokalnych winnic.
Sztukę kulinarną Gargano cechuje generalnie unikatowość i prostota. W każdym punkcie gastronomicznym, hotelach, sklepach ze specjalnościami regionu, czy gospodarstwach agroturystycznych, spróbować można smakowitych dań tej kuchni. Opierają sie one na wyjątkowych składnikach takich jak rucola, cykoria, sery cacciocavallo podolico i caccioricotta oraz wędliny, na przykład kiełbasa z dzika: salsiccia boscaiola al cinghiale. Słynne smaki terytorium to także Pane di Monte San Angelo i Pane di patate. Stanowią one baze dla popularnej
i rozchwytwanej bruschetta z olejem z oliwek i malutkimi pomidorami. Inne smakowitości to tarallini, pasta, rustici i pizze, wytwarzane często ręcznie.
Delektowanie się kuchnią regionu, dzięki rozkoszom dostarczanym podniebieniu, to prawdziwe „peccato della gola”. Tutejsza gastronomia potęguje i wyrywa ostatecznie w pamięci emocje
i odczucia, których Gargano dostarcza na każdym kroku.
