Pompeje uważane były za jedno z najatrakcyjniejszych miast Starożytnego Rzymu. Budowle wznoszone były z harmonią i pięknem. Jednak dnia 24 sierpnia 79 roku n.e. Pompeje spotkała tragedia. Wybuch wielkiego wulkanu, Wezuwiusza spowodował ogromne zniszczenia w mieście.
Na szczęście popiół wulkaniczny, który zasypał Pompeje doskonale zakonserwował budowle i przedmioty, co pozwola nam poznać wygląd rzymskiego miasta i życie jego mieszkańców. Oprócz Pompejów zniszczone zostały miasta: Stabie i Herkulanum.
Ruiny Pompejów
położone są w regionie Kampania, około 20 km na południowy-wschód od Neapolu. Miasto zostało założone w VII wieku p.n.e. przez Osków. Początkowo znajdowało się pod wpływem kultury greckiej, później etruskiej. Pod koniec V wieku p.n.e. Pompeje zostały zdobyte przez Samnitów a od 310 roku p.n.e. znalazły się pod panowaniem Rzymian. W 89 roku p.n.e. miasto przyłączyło się do powstania antyrzymskiego. Po zdobyciu przez Sullę miasto zostało pozbawione wszelkich praw. Przekształcono je w kolonię rzymską.
Mimo wielu katastrof jakie spotykały Pompeje w I wieku n.e. miasto swój największy rozwój miało właśnie wtedy. Głównym źródłem utrzymania mieszkańców był handel związany z znajdującym się w mieście portem morskim. Zgodnie opisem Pliniusza Młodszego (świadka wybuchu), wybuch nastąpił około południa 24 sierpnia 79 roku. W pierwszej fazie z Wezywiusza wydobyły się wysokie słupy ognia, później czarna chmura, która przesłoniła słońce. Na Pompeje posypał się deszcz rozrzażonych kamieni i skał, których ciężar powodował walenie się budowli. Mieszkańców uśmiercały trujące gazy wydobywające się z wulkanu. Trzy dni trwała nieprzerwana erupcja, w wyniku której miasto pokryła warstwa popiołów o grubości od 5 do 6 metrów.
Historyczne Pompeje
powstały na stoku wzniesienia utworzonego przez prehistoryczną lawę. Położone było na wysokości 40 metrów n.p.m. nad rzeką Sarnus. Jeszcze przed dominacją samnicką zostało przekształcone z niewielkiej osady rolniczej w miasto rozplanowane wokół Trójkątnego Forum. Miasto otoczono murem obronnym o długości około 3 km. Pompeje posiadały system kanalizacyjny poprowadzony wzdłuż ulic. Woda do fontann ulicznych, term i bogatszych domów dostarczana była akweduktem. Wszystkie budynki mieszkalne posiadały także zbiorniki (impluvium) gromadzące deszczówkę. Zabudowa rozplanowana wzdłuż reguralnej siatki ulic podzielona została na dziewięc sfer, z których każda pełniła określoną funkcję. Przy głównych ulicach usytuowano zajazdy i gospody. Przy ulicach znajdowały się domy mieszkalne z atrium i perystylem. Podczas prac wykopaliskowych odsłonięto także liczne sklepy, warsztaty, teatr, forum z bazyliką, kurią i świątyniami, trzy palestry i termy, amfiteatr z koszarami gladiatorów i wiele innych obiektów. Dopiero w ostatnim okresie historii zaczęto budować domy mieszkalne poza murami obronnymi. Wcześniejsze przebudowy ograniczały się do terenów wewnątrz fortyfikacji. Zmiany polegały m.in. na łączeniu dwóch lub trzech starszych, pochodzących z okresu samnickiego domów, w duże rezydencje z przylegającymi do nich sklepami lub warsztatami. Domy powiększano też przez dobudowywanie pięter.
W Pompejach najznamienitsze są malowidła ścienne, które zachowały się w dużych ilościach w bardziej reprezentacyjnych wnętrzach domów, w dość dobrym stanie. Pozwoliło to na odtworzenie historii malarstwa rzymskiego do 79 rroku n.e. Oprócz licznych malowideł odnaleziono także interesujące dekoracje w formie mozaik. Stosowane one były głównie w miejscach narażonych na działanie wilgoci i wody.
Rzeźby wykonywane były przez miejscowych artystów z tufu wulkanicznego, marmuru, kamienia, drewna lub brązu. Wśród drobniejszych wyrobów rzeźbiarskich odnaleziono dzwonki zawieszane tak swobodnie, aby najmniejszy ruch powietrza mógł wprawiać je w drgania.
Bilety wstępu do Pompejów – gdzie kupić?
Najwygodniejszą opcją zakupu biletów do Pompejów jest skorzystanie z oferty dostępnej w Internecie. Polecamy również skorzystanie ze strony Pompeje.pl
Budowle
1) Bazylika
zbudowana została w latach 120 – 78 p.n.e. W pierwszym okresie pełniła funkcję hali targowej, potem gmachu sądowego. Budowlę dzieliły dwa rzędy kolumn na trzy nawy. Środkowa – najszersza, najprawdopodobniej nie była pokryta dachem. Wzdłuż krótszego boku, na wprost forum znajdował się dwukondygnacyjny tribunal. Dłuższy bok Bazyliki przylegał do ulicy prowadzącej od Bramy Morskiej. Naprzeciw niej znajdowała się świątynia Apollina.
2) Świątynia Apollina
zwrócona frontem do ulicy przylega do wschodniego boku forum. Została wzniesiona za panowania Samnitów. Plac wokół świątyni otaczała kolumnada, pod którą umieszczono liczne posągi bóstw i zbiorniki na wodę. Przed nią zachowały się wykonane z brązu posągi Apollina i Diany. Przed świątynią nadal stoi marmurowy ołtarz i jońska kolumna, na której znajdował się zegar słoneczny. Przy wejściu do świątyni stały także posągi Wenus i Hermafrodyty.
3) Termy Rynkowe
znajdowały się w pobliżu Forum, na północ od świątyni Jowisza. Składały się z dwóch bliźniaczych struktur, z których jedna przeznaczona była dla kobiet a druga dla mężczyzn.
4) Teatr Wielki
powstał w III wieku p.n.e. Widownia mieszcząca 5000 widzów podzielona była na pięć sektorów. Położone najniżej 4 rzędy przeznaczone były dla elity społeczeństwa, pozostałe 15 rzędów służyło pozostałym mieszkańcom.
5) Amfiteatr
zbudowany został 80 roku p.n.e. i mógł pomieścić 20.000 widzów. Budowla miała 135 metrów długości i 104 szerokości. Nie zbudowano w niej podziemnych pomieszczeń, a dojścia do areny poprowadzono od zewnątrz. Wokół najwyższego sektora znajdowała się galeria, na którą prowadziły osobne wejścia. Galeria przeznaczona była dla kobiet, którym pozwolono brać udział w widowiskach za czasów panowania Augusta.
