Triarii, czyli dosłownie „trzeciorzędowi” byli legionistami walczącym w trzeciej linii manipułów republikańskiej armii rzymskiej. Nazwa triarii wzięła się od wyrazu „trzy” (tres). W liczbie pojedynczej triarius, uzbrojony był w długą na około 3 metry włócznię (hasta), co zbliżało metodę walki triarii do klasycznych hoplitów.
Oprócz włóczni triarii byli wyposażeni w gladius (krótki miecz) oraz scutum (tarczę), elementy charakterystyczne dla wszystkich typów legionistów. Triarii posiadało nagolenicę, hełm (cassis) oraz kolczugę. Podobnie jak w pozostałych manipułach także triarius musiał sam sobie zakupić sprzęt. Wedle przekazów Polibiusza stan uzbrojenia ochronnego hastati, principes i traiarii był taki sam i w większym stopniu zależał od stanu majątkowego żołnierzy. Ekwipunek ochronny „trzeciej linii” był jednak wyraźnie lepszy od principes i hastati, co wynikało głównie z większych dochodów weteranów.
Żołnierze „trzeciej linii” byli najstarszymi (od 30 do 46 lat), najbardziej doświadczonymi i najlepszymi żołnierzami w legionie. Stanowili linię rezerw, którą wprowadzano do walki w krytycznych momentach, kiedy dwie pozostałe linie zostały powstrzymane. Stąd też się wzięło słynne stwierdzenie: res ad triarios venit, czyli „sprawa doszła do triarii”, które jest synonimem beznadziejnej sytuacji.
Triarii byli podzieleni na 10 manipułów po 60 żołnierzy, które z kolei dzielono na 2 centurie po 30 mężczyzn.
Materiał opracowany przez:
