Welici (Velites), w l.poj. veles, czyli dosłownie „żołnierz lekkozbrojny”. W rzymskim legionie republikańskim piechota lekkozbrojna, prowadząca działania przed linią manipułów.
Velites byli najmłodsi, najruchliwsi i najmniej doświadczeni spośród żołnierzy wchodzących w skład legionu. Formacja ta wywodziła się z wcześniejszych leves. Na ich uzbrojenie składało się kilka krótkich oszczepów (iaculum) o długości około 1,2 metra, krótkie miecze i niekiedy okrągłe tarcze (parma), o średnicy poniżej 1 metra.
Velites nosili często skóry drapieżników (np. wilków, niedźwiedzi), które miały być źródłem mocy. Rzadko używali też lekkich skórzanych hełmów. Często w wyposażeniu znajdowała się także proca, która miała zasięg do 180 metrów.
Grupę zbliżoną do nich wiekiem i wyszkoleniem bojowym, jednak ze znacznymi różnicami w uzbrojeniu, stanowili hastati.
Podczas bitwy velites, wysunięci przed pierwszą linię piechoty ciężkozbrojnej, staczali potyczki i nękali przeciwnika pociskami. Kiedy cały legion był gotowy do walki, wycofywali się na tyły przez przerwy między manipułami. Wydaje się, że velites zniknęli wraz z wprowadzeniem reformy Mariusza.
Materiał opracowany przez:
